Şema Terapi: Derinlemesine Duygusal Dönüşümün Anahtarı

Şema Terapi, çocukluk ve ergenlik döneminde gelişen, bireyin bugünkü duygu, düşünce ve davranışlarını etkileyen olumsuz yaşam kalıplarını (şemaları) fark edip dönüştürmeye yönelik bütüncül bir psikoterapi yaklaşımıdır. Duygusal ihtiyaçların karşılanmadığı erken dönem yaşantılar, bireyde zamanla tekrarlayan sorunlara ve ilişkisel sıkıntılara yol açabilir. Dr. Cansın Ceylan, şema terapiyi çocuk ve gençlerin yaşına uygun şekilde yapılandırarak, kökleşmiş duygusal yaralara şefkatli ve bilimsel bir müdahale sunar.

Şema Terapi Nedir?

Şema terapi, 1990'lı yıllarda Jeffrey Young tarafından geliştirilen, bilişsel davranışçı terapi ile psikodinamik yaklaşımları birleştiren bütünleyici bir psikoterapi modelidir. Başlangıçta yetişkinlerde kronik psikolojik sorunlar için tasarlanmış olsa da, son yıllarda çocuk ve ergenlere yönelik uyarlamaları yapılmış ve etkili sonuçlar elde edilmiştir.

Erken Dönem Uyumsuz Şemalar

Şema terapi modelinde, "şema" kavramı çocukluk ve ergenlik döneminde geliştirilen, kendimiz ve çevremizdeki dünya hakkındaki temel inançlar, duygular ve anıları ifade eder. Bu şemalar, yaşamın erken dönemlerinde karşılanmayan temel duygusal ihtiyaçlardan kaynaklanır ve genellikle yaşam boyu devam eder.

Çocukluk döneminde gelişen erken dönem uyumsuz şemalar şunları içerebilir:

• Terk edilme/istikrarsızlık
• Güvensizlik/suistimal edilme
• Duygusal yoksunluk
• Kusurluluk/utanç
• Sosyal izolasyon/yabancılaşma
• Bağımlılık/yetersizlik
• Dayanıksızlık
• İç içe geçme/gelişmemiş benlik
• Başarısızlık
• Hak görme/büyüklenmecilik
• Yetersiz özdenetim
• Boyun eğicilik
• Kendini feda
• Onay arayıcılık
• Karamsarlık
• Duyguları bastırma
• Yüksek standartlar/aşırı eleştiricilik
• Cezalandırıcılık

Çocuk ve Ergenlerde Şema Terapinin Önemi

Çocukluk ve ergenlik dönemi, kişiliğin ve temel inançların şekillendiği kritik dönemlerdir. Bu dönemlerde uyumsuz şemaların erken tespit edilmesi ve müdahale edilmesi, yetişkinlikte oluşabilecek psikolojik sorunların önlenmesinde büyük önem taşır. Çocuklarda şema terapi uygulamak:

1. Henüz katılaşmamış şemaların değişimini kolaylaştırır.
2. Sağlıklı başa çıkma becerilerinin erken dönemde kazanılmasını sağlar.
3. Ebeveyn-çocuk ilişkisi üzerinde olumlu etkiler yaratır.
4. Gelecekte oluşabilecek kişilik bozuklukları ve kronik psikolojik sorunların önlenmesine yardımcı olur.

Şema Terapi Sürecinde Aileye Düşen Rol

Aile, şema terapinin etkisini artıran önemli bir destek unsurudur. Çocuğun yaşadığı duygusal çatışmaların anlaşılması ve aile dinamiklerinin gözden geçirilmesi, terapi sürecine katkı sağlar. Dr. Cansın Ceylan, terapi sürecine ebeveynleri de katarak, çocuğun iyileşmesini güçlendirecek sağlıklı ilişkisel ortamların oluşmasını destekler.

Şema Terapi – Dr. Cansın Ceylan ile Lüleburgaz’da Derinlemesine Psikolojik Dönüşüm

Şema terapi, bireyin çocukluk ve ergenlik döneminde gelişen temel duygusal ihtiyaçlarının karşılanmaması sonucu oluşan kalıpları (şemaları) tanıma ve değiştirme odaklı bir psikoterapi yöntemidir. Bu şemalar; kişilerarası ilişkilerde, benlik algısında ve duygusal tepkilerde tekrarlayan sorunlara neden olabilir. Kişi farkında olmadan aynı döngüleri yaşar ve kendine zarar veren düşünce kalıplarını sürdürebilir.

Çocuk ve ergenlerde şema terapi, erken dönemde oluşan uyumsuz şemaları değiştirmek için etkili bir yöntemdir. Psikolojik sorunların kökenine inerek, kalıcı değişimler yaratmayı hedefler. Uygun değerlendirme ve doğru endikasyonla başlatılan şema terapi, çocuğun duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimine önemli katkılar sağlayabilir.

Şema terapinin çocuk ve ergenlere uyarlanması nispeten yeni bir alan olduğundan, bu konuda uzmanlaşmış bir çocuk ve ergen psikiyatristi veya psikoterapist rehberliğinde uygulanması büyük önem taşır.

Lüleburgaz’da hizmet veren Dr. Cansın Ceylan, şema terapiyi hem bireysel ruhsal iyileşme hem de ilişkisel gelişim için etkili bir araç olarak uygular. Duygusal farkındalık, içsel çatışmaların çözümü ve davranış değişimi bu süreçte desteklenir. Terapi süreci, danışanın geçmiş deneyimlerini anlamlandırmasına, sağlıklı baş etme yolları geliştirmesine ve kendini yeniden yapılandırmasına olanak sağlar.