Psikosomatik belirtiler, fiziksel bir hastalıkla açıklanamayan ancak duygusal ve zihinsel stresle ilişkili olarak ortaya çıkan bedensel şikayetlerdir. Özellikle çocuklar ve gençler, içsel sıkıntılarını doğrudan ifade edemediklerinde bu tür bedensel tepkiler geliştirebilir. Karın ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı, yorgunluk gibi şikayetler sık rastlanan örneklerdendir. Bu durum, hem çocukların yaşam kalitesini hem de aile dinamiklerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Çocuklar, stres, kaygı, korku ya da bastırılmış duygularla başa çıkmakta zorlandıklarında bedenleri bu içsel sıkıntıları dışa vurabilir. Aşağıdaki durumlar psikosomatik belirtileri tetikleyebilir:
Bu tür durumlarda, çocuklar yaşadıkları duygusal yoğunluğu bilinçli şekilde tanımlamakta zorlanabilir ve sonuç olarak bu duygular bedensel belirtilerle kendini gösterebilir.
Psikosomatik belirtiler, farklı sistemleri etkileyebilir. En sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:
Bu belirtiler genellikle tıbbi testlerle açıklanamaz ve uzun sürelidir. Belirtilerin şiddeti çocuğun yaşadığı stresle paralel olarak artabilir.
Psikosomatik belirtilerin tanısı, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Fiziksel nedenlerin dışlanmasının ardından ruhsal durum değerlendirilir:
Tanı koyma süreci, çocuğun stres kaynaklarını anlamaya ve ifade etmesine yardımcı olmayı amaçlar.
Tedavi sürecinde amaç, çocuğun stresle başa çıkma becerilerini geliştirmek ve duygusal ihtiyaçlarını karşılayacak sağlıklı yollar sunmaktır. Bireysel psikolojik destek bu süreçte büyük önem taşır. Ailelerin sürece aktif olarak katılması ve destekleyici bir iletişim kurması da çocuğun iyileşmesini kolaylaştırır.
Okul ortamındaki etkenler de göz önünde bulundurularak rehberlik servisleri ile iş birliği yapılması önerilir. Gerekirse öğretmenlere bilgilendirme yapılır ve çocuğun zorlandığı alanlarda destek sağlanır.
Strese bağlı bedensel belirtiler, çocukların duygusal dünyalarında yaşadıkları zorlanmaları işaret edebilir. Bu belirtileri fark etmek, çocuğunuzun iç dünyasına açılan önemli bir kapı olabilir. Uygun yaklaşım ve profesyonel destekle, bu tür belirtilerle başa çıkmak mümkündür.
Psikosomatik bozukluklar, fiziksel bir nedeni bulunamayan ancak psikolojik kökenli olan bedensel şikâyetleri ifade eder. Baş ağrısı, mide problemleri, yorgunluk, kas ağrıları gibi belirtiler stres, kaygı, depresyon veya duygusal baskılarla ortaya çıkabilir. Özellikle çocuk ve ergenlerde, yaşadıkları duygusal sorunları ifade edemediklerinde bu tarz bedensel yakınmalar birer işaret olabilir. Psikosomatik belirtiler dikkate alınmadığında, çocuğun hem eğitim hayatı hem de sosyal ilişkileri olumsuz etkilenebilir.
Dr. Cansın Ceylan, Lüleburgaz’daki kliniğinde çocuk ve gençlerde görülen psikosomatik belirtilerin altında yatan psikolojik nedenleri belirleyerek bütüncül bir tedavi süreci uygular. Detaylı değerlendirme sonrası terapi desteği, aileyle iş birliği ve gerekirse multidisipliner yaklaşım ile çocuğun hem ruhsal hem fiziksel iyilik haline ulaşması hedeflenir.