Serebral Palsi: Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Serebral palsi (SP), doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrası dönemde gelişmekte olan beyinde oluşan hasar sonucu ortaya çıkan, hareketi kısıtlayıcı, kalıcı motor fonksiyon kaybı ve hareket bozukluğudur. Serebral palsi, kas kontrolü, kas koordinasyonu, kas tonusu, refleks, postür ve denge sorunlarına neden olan bir durumdur. Motor geriliğine; duyusal, bilişsel, iletişim, algılama, epilepsi, davranış bozuklukları ve ikincil olarak gelişen kas iskelet sistemi sorunları eşlik eder.Çocuk-Genç Psikiyatri Uzmanı Dr. Cansın Ceylan, serebral palsi tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım benimsemekte ve her yaş grubu için özelleştirilmiş psikolojik ve gelişimsel destek yöntemleri sunmaktadır.

Serebral Palsi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Serebral Palsi, beyin hasarının motor becerileri etkilemesiyle karakterize edilen bir grup nörolojik bozukluktur. Bu durum, kas tonusunun, hareketlerin ve motor becerilerin normal gelişimini engelleyebilir. Serebral Palsi’nin belirtileri şunlar olabilir:

• Kas sertliği ve kas zayıflığı: Çocuklarda, kasları kontrol etmekte zorluk yaşanır, bu da hareket kabiliyetini etkiler.
• Denge sorunları: Serebral Palsi olan bireyler, yürürken veya otururken denge sorunları yaşayabilir.
• Koordinasyon eksiklikleri: Motor becerilerde, özellikle ince motor becerilerde, zorluk yaşanır.
• Refleks bozuklukları: Anormal refleksler, özellikle bebeklik döneminde belirginleşebilir.

Serebral Palsinin Erken Belirtileri
 

Serebral palsinin erken belirtilerini tanımak, erken müdahale için çok önemlidir. Şu belirtiler dikkat edilmelidir:

0-6 ay arası: Aşırı ağlama, beslenme sorunları, emme güçlüğü, başını tutamama, hareketsizlik veya aktivite azlığı, ellerin yumruk şeklinde sıkılı olması.
6-12 ay arası: Gelişim basamaklarında gecikme (oturma, emekleme, dönme), bir yaşından önce belirgin el tercihi, vücudun bir yarısında güçsüzlük.
1-2 yaş arası: Yürüyememe veya parmak ucunda yürüme, bacakların çapraz şekilde hareket etmesi, konuşma gecikmesi.

Serebral palsi psikiyatrik ve nörolojik takip gerektirmektedir.

Serebral palsili çocukların psikiyatrik değerlendirmesi ve tedavisi, çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir. 

1. Bilişsel Değerlendirme: Serebral palsili çocuklarda zihinsel yetersizlik görülebilir, ancak her SP'li çocuğun zihinsel yetersizliği olacağı anlamına gelmez. Kapsamlı bir nöropsikolojik değerlendirme yapılması önemlidir.
2. Davranış ve Duygusal Sorunlar: SP'li çocuklarda anksiyete, depresyon, sosyal izolasyon, düşük benlik saygısı gibi psikolojik sorunlar görülebilir. Bu sorunların tanınması ve tedavi edilmesi gerekir.
3. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite: SP'li çocuklarda dikkat sorunları ve hiperaktivite belirtileri görülebilir. Bu durumların değerlendirilmesi ve uygun tedavi yaklaşımlarının belirlenmesi önemlidir.
4. Epilepsi: SP'li çocukların yaklaşık üçte birinde epilepsi görülür. Epilepsinin yönetimi için nöroloji ile iş birliği halinde çalışılması gerekir.
5. Uyku Sorunları: SP'li çocuklarda uyku bozuklukları sık görülür. Uyku hijyeni eğitimi ve gerektiğinde ilaç tedavisi düzenlenebilir.
6. Aile Desteği: SP'li bir çocuğa sahip olmak, aile üzerinde büyük bir yük oluşturabilir. Aileye psikolojik destek sağlanması, aile terapisi ve ebeveyn eğitimi önemlidir.Serebral Palsi Tedavi Yöntemleri

Serebral palsili çocuklarda sıklıkla Dil ve Konuşma Terapisi gerekmektedir.
 

Serebral palsili çocuklarda dil ve konuşma sorunları üç ana grupta toplanabilir:

• Dizartri: Konuşma düzeneğini kontrol eden kaslardaki sorunlardan kaynaklanır. Kas hareketlerindeki yetersizlikler konuşmanın bozulmasına neden olur. Serebral palsili çocuklarda en sık görülen konuşma bozukluğudur.
• Apraksi: Konuşma seslerinin sıralanması için gereken hareketlerin koordinasyonu ile ilgili motor planlamadan kaynaklanan güçlüktür.
• Dil Bozuklukları: Dilin biçimi, içeriği, kullanımına ilişkin kuralların edinilmesi ve kullanılmasına ilişkin problemlerdir.

Tedavi Sürecinde Ailenin Rolü

Serebral Palsi tedavisinde aile desteği kritik bir rol oynar. Aileler, tedavi sürecinde çocuğun gelişimini destekleyerek başarılı sonuçlar elde edebilir. Ailelerin yapabileceği bazı katkılar şunlardır:

• Terapi sürecini desteklemek: Fiziksel terapi, konuşma terapisi ve iş terapisi gibi seanslara düzenli olarak katılmak.
• Evde egzersiz ve uygulamalar yapmak: Uzman tarafından önerilen ev egzersizlerini uygulayarak çocuğun kas tonusunu ve motor becerilerini geliştirmek.
• Pozitif bir çevre oluşturmak: Çocuğun kendine güvenini artırmak için evde rahat ve destekleyici bir ortam sağlamak.
• Eğitim sürecine katılmak: Okulda ve evde çocuğun gelişimine yönelik düzenli iletişim ve işbirliği yapmak.

Serebral Palsi Tanı ve Tedavisi – Dr. Cansın Ceylan ile Lüleburgaz’da Uzman Destek

Serebral Palsi, doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrasında beyin hasarına bağlı olarak gelişen motor kontrol bozukluğudur. Bu durum, kas hareketlerini, dengeyi ve koordinasyonu etkileyebilir, ancak her bireyde farklı şiddette belirtiler görülebilir. Serebral palsi, tedavi edilmediği takdirde, çocuğun fiziksel gelişimini ve günlük yaşamını kısıtlayabilir. Ancak, erken tanı ve müdahale ile çocukların motor becerileri ve genel yaşam kalitesi büyük ölçüde iyileştirilebilir.

Dr. Cansın Ceylan, Lüleburgaz’daki kliniğinde serebral palsi tanısı konmuş çocuklar için çok disiplinli bir tedavi süreci sunmaktadır. Zihinsel gelişiminin takibi, duygusal ve davranışal sorunlar ile aile desteği gerekmektedir. Dkt. Mervenur Ceylan konuşma terapisi gibi çeşitli tedavi yöntemleriyle çocukların dil ve konuşma becerileri geliştirilir. Ayrıca, ailelere yönelik eğitim ve destek programları ile çocuğun evde daha bağımsız bir yaşam sürmesi sağlanır. Çocuğun gelişim sürecini desteklemek ve günlük yaşamını kolaylaştırmak adına uzman desteği ile kapsamlı bir tedavi yaklaşımı uygulanır.